 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Sergey Viktoroviç Jadan (ukr. Сергій Вікторович Жадан; 23 avqust 1974[1], Starobilsk[d], Luqansk vilayəti) — ukraynalı şair, nasir, tərcüməçi, həmçinin müğənni və musiqiçi, Ukraynanın "Жадан і Собаки" və "Линия Маннергейма" rok qruplarının üzvü, ictimai fəal. "Depeş mod", "Voroşilovqrad", "Mesopotamiya", "İnternat" romanlarının, "Sitat kitabı", "Efiopiya", "Məryəmin həyatı", "Tampliyerlər", "Antenna" şeir toplularının müəllifi.
| Sergey Jadan | |
|---|---|
| ukr. Сергій Вікторович Жадан | |
 | |
| Doğum tarixi | 23 avqust 1974[1] (50 yaş) |
| Doğum yeri |
|
| Vətəndaşlığı |
 Ukrayna |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | dilçi, şair, yazıçı, tərcüməçi, esseist, fantastika yazıçısı[d], müğənni |
| Fəaliyyət illəri | 1995 — hal-hazırda |
| Əsərlərinin dili | ukrain dili |
| Mükafatları |
  |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Sergey Jadan sürücü ailəsində anadan olub. Xalası Aleksandra Kovalyovadır.[2] 1996-cı ildə Qriqori Skovorod adına Xarkov Milli Pedaqoji Universitetini bitirmişdir. Qeyd edir ki, ilk imtahanını professor Uşkalovv götürmüşdür, həmçinin, K.Balabuxa ona dərs demişdir.[2] 1996-1999-cu illərdə universitetin aspiranturasında təhsil almış, filologiya elmləri namizədi ("Mixail Semenkonun fəlsəfi-estetik baxışları" dissertasiya əsəri) elmi dərəcəsinə yiyələnmişdir. 2000-ci ildən Xarkov Milli Pedaqoji Universitetinin Ukrayna və dünya ədəbiyyatı kafedrasının müəllimidir. 2004-cü ildə isə müəllimlik fəaliyyətini dayandırıb.
O, alman (o cümlədən Paul Selandan), ingilis (Çarlz Bukovski daxil olmaqla), belarus (Andrey Xadanoviç), rus dillərindən (o cümlədən Kiril Medvedyev, Danila Davidov[3]) şeirlər tərcümə edir. Öz mətnləri alman, ingilis, polyak, serb, xorvat, litva, belarus, rus və erməni dillərinə tərcümə edilmişdir.
2008-ci ilin martında Jadanın "Ukraynada anarxiya" romanının rusca tərcüməsi "Milli Bestseller" Rusiya ədəbi mükafatının siyahısına daxil edilib (namizəd rus yazıçısı Dmitri Qorçev idi). 2008-ci ildə kitab Moskva Beynəlxalq Kitab Sərgisində "İlin kitabı" müsabiqəsində qısa siyahıya düşmüş və fəxri diploma layiq görülmüşdür. 2010-cu ilin may ayında GQ jurnalı Jadanı "Qırmızı Elvis" kitabına görə "Yazıçılar" kateqoriyasında "İlin adamı" adına ikinci dəfə namizəd göstərib (ilk nominasiya 2008-ci ildə Böyük Britaniyada "Ukraynada anarxiya" əsəri üçün olub).
O, Xarkovda həm yaşayır, həm də işləyir. O, əsərlərini mütəmadi olaraq Ukraynanın və Qərbi Avropanın müxtəlif şəhərlərində, o cümlədən ukraynalı musiqiçilərlə (xüsusən də "Jadan və Köpəklər" ska-pank qrupu[4]) ifa edir.
O, Xarkov Avromeydanının fəal iştirakçısı olub və 2014-cü ilin martında bu hərəkatın tərəfdarları ilə əleyhdarları arasında toqquşma zamanı yaralanıb.[5]
2016-cı ildə o, "Ukraynanın ilin kitabı" dövlət mükafatına layiq görülüb, ondan əldə etdiyi gəliri Luqansk vilayətindəki uşaq müəssisələrinə yardım məqsədi ilə bağışlayıb.[6]
2016-2019-cu illərdə isə Taras Şevçenko adına Ukrayna Milli mükafatı Komitəsinin üzvü olub.
2017-ci ildə onun adı, Belarusa giriş qadağası ilə bağlı bəzi siyahılarda olduğu üçün qısa müddətə saxlanılıb, lakin sonra sərbəst buraxılaraq, yaşanan insident "anlaşılmazlıq" adlandırılıb.[7]
2017-ci ilin may ayında o, "Ukrayna mədəniyyətinə xüsusi töhfəsinə və sabit vətəndaş mövqeyinə görə" Vasil Ştus mükafatına layiq görülüb.[8]
2017-ci ilin sentyabr ayında "İnternat" kitabı işıq üzü görüb.
2019-cu il prezident seçkilərində o, Petro Poroşenkonu, növbədənkənar parlament seçkilərində isə "Səs" partiyasını dəstəkləyib.[9]
Sergey Jadanın ədəbi əsərləri çoxsaylı milli və beynəlxalq mükafatlara layiq görülmüş və iyirmidən çox dilə tərcümə edilmişdir.
18 dekabr 2019-cu ildə PEN Amerika "2020-ci il üçün PEN Amerika Ədəbiyyat mükafatları" siyahılarını açıqladı. Teatr direktoru Virlana Tkaç və amerikalı şairə Vanda Fips tərəfindən tərcümə edilmiş Sergey Jadanın seçilmiş şeirlərindən ibarət "Biz nə üçün yaşayırıq, nə üçün ölürürük" kitabı "Tərcümə edilmiş poeziya" nominasiyasında namizədlər sırasında olub.[10]
2022-ci ilin martında Polşa Elmlər Akademiyası tərəfindən Ədəbiyyat üzrə "Nobel" mükafatına namizəd göstərilib.[11][12]
2022-ci ilin iyul ayında o, "bədii yaradıcılığına, eləcə də həyatını təhlükəyə ataraq müharibədə insanlara müraciət etdiyi və onlara göstərdiyi humanitar münasibətinə görə" Alman Kitab Satıcılarının Sülh mükafatına layiq görülüb.[13]
Onun ilk evliliyi Xarkov Arabesk Teatrının qurucu direktoru, rejissoru Svetlana Oleşko ilə olub (onlar 1995-2007-ci illərdə evli olublar; Oleşko 2024-cü ildə vəfat edib[14]).[15] Onların bu evlilikdən İvan adlı oğlu var.[16]
Sergey Jadan 13 dekabr 2009-cu ildə ikinci dəfə evləndi - "Folio"[16] nəşriyyatının əməkdaşı İrina Kunitsina ilə (2023-cü ildə boşanmaq üçün ərizə veriblər) evlənib. Onların bub evlilikdən Mariya adlı qızları var.
Onun Kristina Soloviy ilə (1993-cü il təvəllüdlü) ilə 2022-ci ilin fevralında başlayan münasibəti də olub, sonra onlar ayrılıblar.[17]
Tənqidçilər Sergey Jadanı postsovet məkanında ən yaxşı yazıçılardan biri adlandırır[18][19] və onun həm ümumi, həm də savadlı auditoriyaya xitab etdiyini qeyd edirlər.[20]
Onun "Voroşilovqrad" romanı xüsusi tərif və dəstək alaraq,[21][22][23] bütöv bir nəslin manifesti adlandırılıb.[24][25][26]
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|