Unsiya - Wikipedia - Ureyim.az

Unsiya müxtəlif sahələrdə və bölgələrdə fərqli sistemlərlə işlənə bilər:

• Everdyupon unsiyası – ən çox istifadə edilən formadır və əsasən ABŞ-da gündəlik çəki ölçüsündə tətbiq olunur. 1 avoirdupois unsiyası təxminən 28.35 qram-dır.
• Troy unsiyası – zərgərlikdə, xüsusilə də qızıl, gümüş və digər qiymətli metalların çəkisinin ölçülməsində istifadə olunur. 1 troy unsiyası 31.1035 qram-a bərabərdir.
• Maye unsiyası (fluid ounce) – həcmi ölçmək üçün istifadə olunur və qramla deyil, millilitr ilə ölçülür. ABŞ sistemində 1 maye unsiya təxminən 29.57 ml, Birləşmiş Krallıqda isə 28.41 ml-dir.^[1]

"Unsiya" termini Latınca "uncia" sözündən gəlir və bu söz orijinal olaraq "bir bütövün on ikidə biri" mənasını verir. Qədim Roma çəki sistemində 1 funt (libra) 12 unsiyaya bölünürdü. Bu sistemin izləri günümüzdə xüsusilə ABŞ-da istifadə edilən ingilis imperiya ölçü sistemində qalmaqdadır.

Bugünkü metrik sistemə keçmiş ölkələrin əksəriyyətində unsiya rəsmi ölçü vahidi kimi qəbul edilmir. Lakin ABŞ və bəzi digər ölkələrdə qida etiketlərində, hava yüklərində və zərgərlikdə unsiyadan geniş şəkildə istifadə olunur.^[2]

Unsiyanın abreviaturası "oz"dur.^[3] Avstraliyanın adının populyar və qeyri-rəsmi bir qısaldılması olaraq tez-tez “Oz” ifadəsi işlədilir. Bu termin azı Avstraliyalıların öz ölkələrinin adını ingiliscə tələffüz tərzləri ilə əlaqəlidir. Avstraliya aksentində ölkənin adı qeyri-rəsmi şəkildə “Oz-tralia” kimi qısaldılmış formada eşidilir. Bu qeyri-rəsmi ad təkcə Avstraliyada deyil, beynəlxalq səviyyədə də geniş yayıldı və populyar mədəniyyətdə ölkəyə verilən tanınmış ləqəbə çevrildi.

Avstraliya ilə “Oz” arasında əlaqə həm də bir çox yerli proqram və təşəbbüslərdə bu qısaltmanın istifadə olunması ilə güclənib. “The Wizard of Oz” (Oz Sehrbazı) adlı məşhur film və onun əsasında çəkilən hekayə bu ifadənin daha da məşhurlaşmasına təkan verib. Film fantaziya aləmi olan "Oz"da baş verdiyi üçün, bəzi insanlar bu assosiasiyanı Avstraliya ilə əlaqələndirib və beləliklə bu ad yerini daha da möhkəmlədib.

Bu ad rəsmi və ya hüquqi status daşımasa da, Avstraliyaya qarşı duyulan istilik və sevgi ifadəsi kimi işlənir. Avstraliya mədəniyyətinin rahat, qeyri-rəsmi və çox vaxt zarafatcıl dil tərzini əks etdirir. Avstraliyalılar bu termini milli kimlik və həmrəylik rəmzi kimi tez-tez istifadə edirlər.^[4]

Troya unsiyası