 |
 |
Ureyim.az |  |
 |
Yaqub Mikayıl oğlu Mahmudov (digər adı: Yaqub Mahmudlu;[3] 10 fevral 1939, Baş Göynük, Nuxa rayonu) — Azərbaycan tarixçisi, tarix elmləri doktoru, professor,[5] AMEA-nın həqiqi üzvü,[6][7][8][9][10] Azərbaycanın[11] və Dağıstanın[12] əməkdar elm xadimi, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mükafatı laureatı,[13][14] BDU-nun Tarix fakültəsinin Qədim dünya və orta əsrlər tarixi kafedrasının müdiri,[15] AMEA-nın müşaviri.[16]
| Yaqub Mahmudov | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 13 sentyabr 2004 – 22 yanvar 2021 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Əvvəlki | İqrar Əliyev | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sonrakı | Kərim Şükürov | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1986 – 1990 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Əvvəlki | Miryusif Mirhadiyev | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sonrakı | Eldar İsmayılov | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1994 – 2004 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Əvvəlki | Eldar İsmayılov | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sonrakı | Sani Hacıyev | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
  | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 7 oktyabr 1992 – 15 fevral 1993 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Əvvəlki | Nazim İbrahimov | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sonrakı | İsmayıl Vəliyev | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 5 noyabr 2000 – 10 mart 2020 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Seçki dairəsi | 2000 — 44 saylı Şəki kənd-Qax 2005 — 114 saylı Şəki kənd birinci 2010, 2015 — 113 saylı Şəki şəhər | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Əvvəlki | Eldar Salayev (44 saylı) Vəzifə təsis edildi. (114 saylı) Əli Məsimli (113 saylı) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sonrakı | Vəzifə ləğv edildi. (44 saylı) Əli Məsimli (114 saylı) Vüqar İskəndərov (113 saylı) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Şəxsi məlumatlar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Doğum tarixi | 10 fevral 1939 (86 yaş) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Doğum yeri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Partiya | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Təhsili |
Balakən rayonu Sarıbulaq kənd tam orta məktəbi (1946–1956),[3] BDU-nun Tarix fakültəsi (1957–1962), BDU-nun Tarix fakültəsinin aspiranturası (1962–1966)[a] |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fəaliyyəti | alim, siyasətçi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atası | Mikayıl Mahmud oğlu[2] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Anası | Səlmi Hasan qızı[2] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Həyat yoldaşı | Almas Mahmudova[4] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Uşaqları |
Turxan Mahmudov, Aynur Mahmudova,[1] Gülnur Mahmud |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elmi fəaliyyəti | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elm sahəsi | tarix | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elmi dərəcəsi | tarix elmləri doktoru | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elmi adı | akademik | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tanınır | tarixçi alim | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Təltifləri |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yaqub Mahmudov 1939-cu il fevralın 10-da[17] Şəki rayonunun Baş Göynük kəndində anadan olub. 1962-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) Tarix fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib.[18] 1966-cı ildə "Ağqoyunlu dövlətinin Venesiya ilə qarşılıqlı əlaqələri (XV əsrin 60–70-ci illəri)" mövzusunda namizədlik dissertasiyası,[19] 1989-cu ildə isə M. V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti Tarix fakültəsinin Elmi Şurasında "Ağqoyunlu və Səfəvi dövlətlərinin Qərbi Avropa ölkələri ilə qarşılıqlı əlaqələri (XV əsrin II yarısı – XVII əsrin əvvəlləri)" mövzusunda doktorluq dissertasiyası[20] müdafiə edib.
O, 1966–1975-ci illərdə Azərbaycan Ensiklopediyasında elmi redaktor, böyük elmi redaktor, redaksiya müdiri, elmi işlər üzrə baş redaktor müavini, 1968–1981-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunda (indiki ADPU) baş müəllim, dosent və 1981–2004-cü illərdə isə BDU-nun Tarix fakültəsində dosent, kafedra müdiri, dekan müavini və dekan işləyib.[18][9]
1986–1990-cı illərdə[21] onun təşəbbüsü ilə Respublika Tarix Liseyi yaradılıb, Tarix fakültəsində yeni ixtisaslar – "tarixçi‐arxivşünas", "tarixçi‐şərqşünas", "çinşünas", "tarixçi‐arxeoloq", "tarixçi‐etnoqraf", "beynəlxalq münasibətlər", "sosiologiya", "psixologiya", "etnopsixologiya", "etnososiologiya" və "sosial psixologiya" ixtisasları açılıb, "Azərbaycanın maddi‐mədəniyyət tarixi", "Dünya azərbaycanlıları: tarixi‐demoqrafiya" elmi‐tədqiqat laboratoriyaları, "Tarixi tədqiqatlarda elektron‐hesablama maşınları və riyazi üsulların tətbiqi" tədris laboratoriyası yaradılıb, qədim türk dili və folklorunun tədrisinə başlanılıb.[22][23]
1991-ci ildən BDU-nun Tarix fakültəsinin Qədim dünya və orta əsrlər tarixi kafedrasının müdiridir və həmin kafedranın formalaşması onun adı ilə bağlıdır.
Yaqub Mahmudov Azərbaycan Respublikasının yeni təhsil sisteminin yaradılması işində, o cümlədən qəbul proqramlarının tərtibində və təkmilləşdirilməsində, test bankının yaradılmasında, fənlər üzrə metodiki vəsaitlərin hazırlanmasında fəal iştirak edib. 1991–1992‐ci illərdə Təhsil Konsepsiyası və Təhsil Qanununu[24] hazırlayan ekspert‐işçi qrupuna rəhbərlik edib.[25]
1992–1993-cü illərdə[26] Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının (indiki Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası) sədr müavini və "Azərbaycan Ensiklopediyası" Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyinin baş direktoru vəzifələrində çalışıb.
O, 2004–2021-ci illərdə AMEA-nın Tarix İnstitutunun (indiki Tarix və Etnologiya İnstitutu) direktoru olub.[27][28] 2007-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü,[29] 2017-ci ildə isə AMEA-nın həqiqi üzvü seçilib. 1000-dən çox elmi əsərin müəllifidir. Diplomatiya tarixi, itirilmiş torpaqlar və soyqırımları tarixi istiqamətləri üzrə elmi məktəblər yaradıb. Onun elmi rəhbərliyi ilə 74 nəfər fəlsəfə və elmlər doktoru yetişib.
Yaqub Mahmudovun həmmüəllif və naşiri olduğu fundamental tədqiqatlar – "Qarabağ: real tarix, faktlar, sənədlər", "Naxçıvan: tarixi və abidələri" və "İrəvan xanlığı: Rusiya işğalı və ermənilərin Şimali Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi" kitabları Dövlət Mükafatına layiq görülüb. O, "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası"nın (2 cilddə) baş redaktoru və Azərbaycan Milli Ensiklopediyası redaksiya heyətinin üzvüdür.[30] 20 cildlik "Seçilmiş əsərləri" çapdan çıxıb. Əsərləri bir çox xarici ölkələrdə (Türkiyə, Pakistan, Rusiya, Böyük Britaniya, ABŞ, Qırğızıstan, Almaniya, Gürcüstan, Macarıstan, Rumıniya, Polşa, Ukrayna, İtaliya, Misir, Cənubi Koreya, İsveç və Meksika) nəşr olunub.[31][32]
O, Yeni Azərbaycan Partiyası (YAP) Siyasi Şurasının üzvü olub və YAP‐ın I və III qurultaylarında çıxış edib. II, III, IV və V çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı seçilib. Prezident seçkilərində Heydər Əliyevin, sonra isə İlham Əliyevin vəkili olub və onların bir sıra rəsmi dövlət səfərlərində[b] iştirak edib. YAP Veteranlar Şurasının üzvüdür.[33][9]
Ulu Öndər Heydər Əliyev Yaqub Mahmudovun elmi fəaliyyətini yüksək qiymətləndirərək, onu Azərbaycanın "böyük alimi", "böyük tarixçisi" adlandırıb.[34]
Evlidir, 3 övladı var.
 |
 |
UREYIM.AZ |  |
 |
|
