Yerkrapa Könüllülər İttifaqı (erm. «Երկրապահ» կամավորական միություն, ԵԿՄ «Yerkrapa» kamavorakan miutyun, YeKM) və ya Yerkrapa Müharibə İştirakçıarı İttifaqı (Yerkrapa – Yurd müdafiəçiləri) — Birinci Qarabağ müharibəsinin iştirakçıları tərəfindən yaradılmış Ermənistan qeyri-hökumət təşkilatı.[5] Vazgen Sarkisyanın təşəbbüsü ilə yaradılmış təşkilatın tərkibi ilk növbədə 6 min erməni müharibə iştirakçısından ibarət idi.[6] Yerkrapa böyük və nüfuzlu müharibə iştirakçıları qrupudur.[7] Yerkrapa ittifaqı Birinci Qarabağ müharibəsində fəal iştirak etmişdi. Buna baxmayaraq, Sarkisyanın ölümündən sonra Yerkrapanın Ermənistan siyasətində təsiri azalmağa başlamışdır.[8] Yerkrapa 5–30 min müharibə iştirakçısını öz təşkilatı altında cəmləşdirmişdi.[2] Tomas de Vaala görə, 1994-cü ildən sonra Yerkrapa ölkənin ən güclü təşkilatına çevrilmişdir.[9] Təşkilat Azərbaycan mətbuatında "terror təşkilatı" kimi də qiymətləndirilir.[10]
Yerkrapa Könüllülər İttifaqı | |
---|---|
erm. «Երկրապահ» կամավորական միություն, ԵԿՄ | |
![]() | |
Növü | Yarımhərbi qeyri-hökumət təşkilatı |
Yaranma tarixi | 1993[1]—h.h. |
Ölkə |
![]() |
Tabedir | Ermənistan Silahlı Qüvvələri |
Sayı | 5,000–30,000[2] |
Şüarı | "Yurdun qoruyucuları" |
Müharibələr |
Birinci Qarabağ müharibəsi Aprel döyüşləri[3] İkinci Qarabağ müharibəsi[4] |
Komandanlıq | |
Komandir | Sasun Mikayılyan |
Məşhur komandirləri |
Vazgen Sarkisyan Manvel Qriqoryan |
ekm.am |
Yerkrapa Ermənistan ordusunun ehtiyat hissəsi rolunu daşıyır.[11] Təşkilat 2016-cı il Aprel döyüşləri,[3] eləcə də İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı cəbhə xəttinə minlərlə silahlı könüllü göndərmişdir.[4]
Vazgen Sarkisyanın başçılıq etdiyi Yerkrapa parlament fraksiyası[12] artıq 1998-ci ildə Ermənistan Milli Məclisinin ən böyük fraksiyasına çevrilmişdi (69 üzvdən ibarət idi).[13][14] Fraksiya ittifaq üzvlərindən ibarət idi. 1998-ci ilin yayında fraksiya Ermənistan Respublikaçı Partiyası ilə birləşmişdir.[15][16][17] Yerkrapa bir siyasi hərəkat olaraq artıq 2001-ci ildə nominal siyasi təsirini itirmişdir.[18]
2008-ci ildə Ermənistan Müdafiə Nazirliyinin o vaxtkı Baş Qərargah rəisi Seyran Ohanyanın rəhbərlik etdiyi bir qrup yüksək rütbəli hərbi xadim təşkilatın siyasətə qarışmasına etiraz etmişdir. Onlar 25 fevral 2008-ci ildə Yerkrapadan ayrılmışdır. Bu addım mübahisəli keçən 2008-ci il prezident seçkilərindən sonra keçirilən etiraz aksiyalarında sədr müavini Myasnik Malxasyan və bir neçə üzvün keçmiş prezident Levon Ter-Petrosyanı dəstəkləməsindən sonra atılmışdı.[19][20] Yerkrapaın o vaxtkı sədri və müdafiə nazirinin müavini Manvel Qriqoryanın Ter-Petrosyanla da görüşdüyü, o cümlədən ona siyasi dəstək vəd etdiyi iddia edilmişdir.[20]
2019-cu ildə Sasun Mikayelyan təşkilatın hakim partiyanın qanadı olaraq xidmət etməyəcəyini barədə israr etmişdir.[21]